بسياري از گياهاني كه در دل طبيعت وجود دارند، داراي خواص درماني هستند و مي توان براي بهبود بيماري هاي

مختلف از آن ها استفاده كرد. نكته مهم اينجاست كه در مصرف اين گياهان بايد برخي ملاحظات را در نظر گرفت كه در ذيل به برخي از اين محدوديت ها اشاره شده است:

 

الف) اين داروهاي گياهي ممكن است عوارض ناخواسته اي به دنبال داشته باشند و لازم است بيمار قبل از مصرف، نسبت به آن ها آگاهي كافي پيدا كند.

ضمنا بايد توجه شود همه فرآورده هاي گياهي احتمال ايجاد حساسيت را دارند. برخي گياهان دارويي تركيبات بسيار قوي دارند كه مي تواند عوارض جدي ايجاد كند. اين عوارض وقتي اهميت بيشتري پيدا مي كنند كه بيماري فرد و ماده ي موثره مورد نظر به درستي تشخيص داده نشوند.

 

ب) داروهاي گياهي نياز به تنظيم دوز دارند، در تمام موارد، دوز عصاره يا اسانس گياهي مورد نظر در ميزان تاثير و اثر درماني آن ها مهم است. ضمن اينكه بسياري از گياهان داراي حداقل دوز سمي هستند و اگر بيشتر از آن مقدار مصرف شود، مي توانند باعث بروز سميت هاي قلبي، كبدي، كليوي و... شوند.

 

ج) پزشك خود را در جريان داروهاي گياهي مصرفي خود قرار دهيد: متاسفانه برخي افراد خودسرانه اقدام به مصرف گياهان دارويي مي كنند و پس از اينكه بيماري درمان نشد يا دچار عوارضي شدند، به پزشك مراجعه مي كنند و درباره استفاده از درمان هاي طبيعي به پزشك حرفي نمي گويند! در حالي كه ممكن است گياهان دارويي با برخي داروها تداخل داشته باشند.

 

د) مصرف برخي داروهاي گياهي با داروهاي شيميايي تداخل دارد: برخي از افراد معتقدند گياهان دارويي هيچ گونه تداخلي با هم و از آن مهم تر با داروهاي شيميايي ندارند و به راحتي مي توان آنها را همزمان با داروهاي شيميايي استفاده كرد. اين باوركاملا اشتباه است، زيرا گياهان دارويي تداخلات متعددي با ساير داروها دارند. ممكن است روي جذب و اثر داروهاي شيميايي تاثير بگذارند، عملكرد داروها را مختل كنند و يا سبب افزايش يا كاهش اثر آن داروها شوند. به عنوان مثال بسياري از گياهان لعابدار مي توانند جذب دارو را مختل كنند. برخي گياهان ممكن است موجب افزايش خونريزي شوند.

براي مثال گياهان دارويي با داروهاي بيهوشي تداخل دارند، دو تا سه هفته قبل از جراحي، هرگونه گياه دارويي را خودسرانه مصرف نكنيد.

بنابراين اگر داروي شيميايي مصرف مي كنيد، قبل از مصرف هر نوع داروي گياهي، حتما با پزشك خود مشورت كنيد.

 

ه) داروها و عصار ه هاي گياهي به هر روشي كه تهيه شوند، مفيد و قابل استفاده نيستند، بسياري از گياهان اگر به روش درست فرآوري نشوند، ممكن است مواد موثره و تركيبات مفيد خود را ازدست بدهند بعضي از تركيبات گياهي به حرارت حساس هستند و همچنين شرايط و حتي ظروف نگهداري آنها هم در حفظ تركيبات مفيدشان موثر است.

توجه داشته باشيد ممكن است گياهان دارويي كه به صورت خام مصرف مي شوند و يا به صورت فراوري شده (مانند اسانس، عصاره و يار وغن) ميزان ماده موثره متفاوت داشته باشند. لذا ضرورت دارد قبل از مصرف اين گياهان با متخصصان اين حوزه مشورت شود.

 

و) برخي داروهاي گياهي در دوران بارداري و شيردهي مضر هستند: برخي فرآورده هاي گياهي در دوران بارداري منع مصرف دارند و ممكن است باعث وارد آمدن صدمه به جنين يا حتي سقط جنين شوند؛ برخي از اين گياهان نيز ممكن است در شير ترشح شده و كيفيت شير را تغيير دهند. بنابراين حتما قبل از مصرف هر نوع داروي گياهي در دوران بارداري و شيردهي، با پزشك خود و يا متخصص داروهاي گياهي مشورت كنيد .

 

ي) برخي داروهاي گياهي براي كودكان منع مصرف دارند: تجويز و مصرف تركيبات گياهي به خصوص در كودكان زير دو سال معمولا در طب سنتي رايج نيست، زيرا مي تواند باعث بروز واكنش هاي حساسيتي شديد يا مشكلات تنفسي شود و بايد در اين زمينه احتياط كرد.

مركز اطلاع رساني داروها و سموم دانشگاه علوم پزشكي بيرجند