معاونت غذا و دارو
آشنايي با محصولات تراريخته
آشنايي با محصولات تراريخته

افزايش جمعيت جهان به بيش از 7 ميليارد نفرضرورت
رسيدگي به مشكلات گرسنگي و تأمين غذا را كه در سر تا سر جهان وجود دارد تقويت ميكند.
هم اكنون از هر هفت نفر در جهان يك نفر به غذاي كافي و
سالم دسترسي ندارد و در سال 2050 جمعيت جهان به 9 ميليارد نفر افزايش خواهد يافت.
از جمله مهم ترين فناوريهاي نوين و
تاثير گذار در عرصه علوم پزشكي كه مي توان به آن اشاره نمود، علم زيست فناوري يابيوتكنولوژينوين (زيست
فناوري)است..
انواع مواد غذايي تغيير يافته
ژنتيكي
Ø دانه ذرت تراريخته و مشتقات غذائي حاصل از آن مانند آرد ذرت ،پاپ
كورن،نشاسته ذرت ،شربت فروكتوز و فرآورده هاي حجيم مواد غذايي توليد شده از
موجودات تغيير يافته ژنتيكي كه به عنوان ماده غذايي مصرف مي شوندمانند آرد ذرت آرد
سويا
Ø تركيبات حاصل يا مشتق شده از موجودات تغيير يافته ژنتيكي مانند شربت
فركتوز حاصل از ذرت تراريخته، روغن سوياي تراريخته، نشاسته ذرت تراريخته و ليستين
سوياي تراريخته
مواد غذايي كه موجود يا تركيبات حاصل
از آن به عنوان يكي از تركيبات اصلي يا فرعي مورداستفاده قرار گرفته است مانند
روغن سوياي بكار رفته در توليد تن ماهي، آرد ذرت بكار رفته درتوليد
فرآورده هاي حجيم شده
Ø ميكروارگانيسم هايي كه در توليد مواد غذايي يا به عنوان
يكي از اجزاي فراورده هاي غذايي استفادهمي شوند مانند باكتري هاي تراريخته مورد
استفاده در توليد ماست يا مخمر نانوايي كه درفرمولاسيون بهبود دهنده هاي نان وجود
دارد.
ايمني محصولات غذايي تراريخته
ارزيابي ايمني و سلامت مواد غذايي تراريخته
برپايه مطالعات جامع و علمي است . اين مطالعات كه بايد طبق پروتكل هاي معتبر انجام
گيرد هر گونهخطر بالقوه و محتمل كوتاه و طولاني مدت را مورد بررسي قرار مي دهد.
نتايج حاصل از ارزيابي خطر مواد غذايي تراريخته
موجود در بازار تجارت دنيا حاكي از ايمني و سلامت اين محصولات است. همچنين تا كنون
هيچ موردي از اثرات ناخواسته بر سلامت انسان كه ناشي از مصرف مواد غذايي تراريخته
در كشور هاي مصرف كننده باشد گزارش نشده است.
اهداف توليد محصولات تراريخته
حدود 98درصد از كشت گياهان تراريخته دنيا به كشت
محصولات تراريخته داراي يكي از صفات تحمل به علف كش يا مقاومت به حشرات اختصاص يافته
است.
دو درصد ديگر داراي ويژگي هايي نظير:
• افزايش ارزش تغذيه اي-برنج
طلائي (GOLDEN RICE)
• مقاومت به بيماري هاي ويروسي، باكتريايي
و قارچي،
• مقاومت به تنش هاي محيطي(خشكي ،كم آبي و....
)
مزاياي توليد محصولات تراريخته
1-مقاومت به آفات بدون استفاده از آفت كش ها
2-مقاومت به علف كش ها
3-مقاومت به تنش هاي محيطي مانند سرما ، خشكي ،
شوري خاك و....
4-مقاومت به بيماري هاي ويروسي ، باكتريائي و قارچي
5-بهبود كيفيت غذا (افزايش محتواي پروتئين ، افزايش
محتواي ويتامين)،اصلاح ويژگي هاي كيفي در روغن هاي خوراكي : با هدف مقابله با سوءتغذيه
در كشورهاي جهان سوم به عنوان يك پديده بسيار
عمومي و رايج (شبكوري در اثر كمبود ويتامين A و كم خوني ناشي از فقر آهن )توليد گياهاني با ارزش تغذيه
اي بالاتر مانند برنج طلائي
6- افزايش در عملكرد و راندمان
7-بهبود خواص زراعي(كاهش زمان رسيدگي محصول
8-بهبود كيفيت پروتئين و عطر و طعم مواد غذائي
- كاهش حساسيت زائي مواد غذائي اصلاح شده نسبت
به نوع معمولي
- افزايش
كيفيت پروتئين در جهت افزايش اسيدهاي چرب ضروري مثل متيونين و ليزين
- بهبود عطر و طعم مثلا“ دردانه هاي سويا با حذف
ليپوكسي ژناز
9- افزايش ميزان كربوهيدرات مواد غذائي : در گوجه
و فرنگي و سيب زميني ،در مواردي كاهش زمان پخت وكاهش هزينه و .
10-اصلاح دوره نگهداري ميوه و سبزي جات و كيفيت
ارگانولپتيكي :مثال گوجه فرنگي با طعم ترش اولين فرآورده تراريخته با ويژگي طولاني
شدن زمان رسيدن و فرايند نرم شدن و فساد محصول(بالا بودن هزينه هاي انتقال محصولات
كشاورزي به سردخانه دركشورهاي در حال توسعه
11-داروسازي:
-اعمال تغييرات ژنتيكي در موز با هدف ايجاد يك نوع واكسن ( عليه بيماري هاري،اسهال
خوني،وبا و...)
-كاساواي مقاوم به ويروس امريكائي موزائيك كاساوا و ويروس معمولي
-تغييرات
در بروكلي به منظور افزايش فلاوونوئيدها،سيب زميني ،موز و گوجه فرنگي به منظور حمل
واكسن ها وتنباكو براي توليد آنتي بادي